Καρκίνος Ήπατος, Σημαντικές Εξελίξεις στον Ηπατοκυτταρικό Καρκίνο (ΗΚΚ)

Όλα τα νεότερα δεδομένα και τις εξελίξεις γύρω από την Ηπατοκυτταρικό Καρκίνο συζήτησαν και ανέλυσαν καταξιωμένοι επιστήμονες που συμμετείχαν στην διαδικτυακή ημερίδα που διοργάνωσε το Ίδρυμα «Λήδας, Νανάς και Σπύρου Δούκα» σε συνεργασία με την Ιατρική Εταιρεία Δυτικής Ελλάδας & Πελοποννήσου (ΙΕΔΕΠ) και σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, την Τετάρτη 20 Ιουλίου 2022.

Το γενικότερο συμπέρασμα που προέκυψε από την ημερίδα είναι η μεγάλη σημασία της πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης της συγκεκριμένης νόσου, που μπορούν να οδηγήσουν τους ασθενείς σε θεραπευτικές παρεμβάσεις, που υπόσχονται ενίοτε και την ίαση αυτού του εξαιρετικά επικίνδυνου νεοπλάσματος, που αποτελεί σε παγκόσμια κλίμακα τον πέμπτο συχνότερο καρκίνο και την τρίτη αιτία θανάτου από καρκίνο.

Αναφερόμενος στην επιδημιολογία και τα τελευταία στοιχεία που υπάρχουν για τον Ηπατοκυτταρικό Καρκίνο (ΗΚΚ) ο Ειδικός Παθολόγος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών και Ακαδημαϊκός Υπότροφος του Γαστρεντερολογικού Τμήματος Κωνσταντίνος Ζησιμόπουλος επεσήμανε πως ο κόσμος δυστυχώς δεν είναι τόσο ενημερωμένος και ευαισθητοποιημένος όπως είναι για άλλες μορφές καρκίνου (μαστού ή πνεύμονα). Την ίδια ώρα ανέφερε πως τα στοιχεία δείχνουν αύξηση της επίπτωσης του ΗΚΚ παγκοσμίως, λόγω της δραματικής ανάπτυξης της μη λιπώδους νόσου του ήπατος. «Παρατηρείται μια τάση αύξησης 20% του παγκόσμιου επιπολασμού, με αντίστοιχη αύξηση του ΗΚΚ που οφείλεται στη μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος της τάξης του 130-140% έως το 2030» τόνισε. Βέβαια ανέφερε ότι ο κίνδυνος ελαττώνεται λόγω των θεραπειών που εφαρμόζονται παγκοσμίως στους ασθενείς με ηπατίτιδα Β και C, υπογραμμίζοντας την επιτακτική ανάγκη επιτήρησης των ομάδων υψηλού κινδύνου, ώστε να ανακαλύπτεται το νεόπλασμα σε πρώιμο στάδιο για την προοπτική του ασθενούς.

Στις μεθόδους διάγνωσης και αντιμετώπισης του ΗΚΚ αναφέρθηκε η Ειδικός Παθολόγος, Διευθύντρια ΕΣΥ, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών «Παναγία η Βοήθεια» Αγγελική Τσιντώνη. Ειδικότερα ανέφερε ότι η διάγνωση γίνεται σε μη κιρρωτικό ασθενή με βιοψία, ενώ χρησιμοποιούνται μη επεμβατικά διαγνωστικά κριτήρια, αξονική και μαγνητική τομογραφία για κιρρωτικούς ασθενείς. Παράλληλα αναφέρθηκε στις θεραπείες αντιμετώπισής του: θερμοκαυτιριασμός, χειρουργική εξαίρεση, μεταμόσχευση, χημειοεμβολισμός, συστηματική θεραπεία που συνίστανται βάση της σταδιοποίησης του ΗΚΚ. «Η αντιμετώπισή του έχει να κάνει με στοιχεία που αφορούν στο μέγεθος του νεοπλάσματος, την γενική κατάσταση του ασθενούς και την ηπατική του λειτουργία, βάση των οποίων επιλέγεται η θεραπεία» τόνισε η κα. Τσιντώνη.

Στο ίδιο πνεύμα, οι Γιάννης Μαρούλης Καθηγητής Χειρουργικής, Ιατρικό Τμήμα Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Πατρών και Κ. Κατσάνος Αναπληρωτής καθηγητής Ακτινολογίας-Επεμβατικής Ακτινολογίας, Ιατρικό Τμήμα, Επιστημών Υγείας στο Πανεπιστήμιο Πατρών τόνισαν με τη σειρά τους η θεραπεία του ΗΚΚ δεν εξαρτάται μόνο από την έκταση της νόσου, αλλά και από την υποκείμενη ηπατική λειτουργία και την κατάσταση υγείας του ασθενούς.

Ο κ. Μπουχάγιερ παρουσιάζοντας όλα τα νεότερα δεδομένα για την χειρουργική θεραπεία (ηπατεκτομή ή μεταμόσχευση) του ΗΚΚ τόνισε πως για τους μη κιρρωτικούς ασθενείς οι οποίοι είναι στο 5-10% στη Δύση και 30-40% στην Ασία, μπορούν να γίνουν εκτεταμένες υπατεκτομές με ποσοστά 5ετους επιβίωσης της τάξης του 30-50%, ενώ στους πρώιμους καρκίνους η 5ετής επιβίωση φτάνει το 60-80%, με πολύ καλύτερα αποτελέσματα όταν δεν υπάρχει πυλαία υπέρταση. Για τους ασθενείς που δεν πληρούν τα κριτήρια για εκτομή, προτείνεται η μεταμόσχευση, η οποία στην ουσία θεραπεύει πλήρως τον ΗΚΚ.

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Μπουχάγιερ και στην ηπατεκτομή για γιγάντιους ΗΚΚ (>10cm) σε εξειδικευμένα κέντρα με αποδεκτά ποσοστά νοσηρότητας και θνητότητας, η οποία σε επιλεγμένους ασθενείς μπορεί να προσφέρει συνολική και ελεύθερη νόσου επιβίωση, παρόμοια με αυτή ασθενών με μικρότερους όγκους. Μάλιστα ανέφερε ότι στην κλινική του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Πάτρας έχουν χειρουργηθεί 126 ασθενείς το διάστημα 1998-2013, από τους οποίους 21 με γιγάντιους όγκους.

Ο Κωνστανίνος Κατσάνος Αναπληρωτής καθηγητής Ακτινολογίας-Επεμβατικής Ακτινολογίας, Ιατρικό Τμήμα, Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Πατρών παρουσίασε τις δυνατότητες της επεμβατικής ακτινοβολίας στην αντιμετώπιση του ΗΚΚ επισημαίνοντας ότι σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία τα ποσοστά της προσδοκώμενης επιβίωσης των ασθενών και τα καλύτερα αποτελέσματα προκύπτουν από συνδυασμό διαφορετικών ειδών θεραπειών. Τόνισε τις δυνατότητες του θερμοκαυτηριασμού για τη δυνητικά μη χειρουργήσιμη νόσο και τις δυνατότητες και τα πρωτόκολλα των εμβολισμών εναλλακτικά και συμπληρωματικά της χειρουργικής παρέμβασης, είτε στην πρώιμη φάση, είτε στις επόμενες, είτε μετά από τοπική υποτροπή.

Στην συστηματική θεραπεία που εφαρμόζεται σε ασθενείς προχωρημένου σταδίου, αναφέρθηκε ο Παθολόγος Ογκολόγος, PhD, Επιμελητής Β, Ογκολογικό Τμήμα του Π.Γ.Ν.Πατρών Νικόλαος Καποδίστριας, επισημαίνοντας ότι η εφαρμογή νέων θεραπειών, με βάση τις εξελίξεις στην ογκολογία, έχει δώσει μια ενδιάμεση επιβίωση περίπου 20 μηνών, κάτι πολύ σημαντικό με δεδομένο ότι ανταποκρίνονται περίπου το 1/3 των ασθενών με μακροχρόνιες επιβιώσεις. «Πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι. Αναμένουμε καινούριους συνδυασμούς, που εξετάζονται στην κλινική πράξη και μπορεί να δώσει πολύ καλύτερα αποτελέσματα» υπογράμμισε.

Τέλος ο Κωνσταντίνος Θωμόπουλος, Καθηγητής Παθολογίας-Γαστρεντερολογίας στο Ιατρικό Τμήμα Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Πατρών υπογράμμισε πως δυστυχώς και στις μέρες μας έχουμε στην πλειονότητα ασθενείς με προχωρημένη κίρρωση ήπατος, σοβαρά προβλήματα και έναν μεγάλο όγκο, που δεν έχει διαγνωστεί έγκαιρα και γιατί «δεν υπάρχει σωστή πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, δεν υπάρχει η απαραίτητη διασύνδεση με τα νοσοκομεία και τα κέντρα αναφοράς. Συνοψίζοντας τόνισε ότι οι θεραπευτικές επιλογές είναι πολλές και γι’ αυτό έχει μεγάλη σημασία το διεπιστημονικό συμβούλιο που θα πρέπει να υπάρχει σε όλα τα κέντρα που ασχολούνται με ασθενείς ΗΚΚ.

Την ημερίδα συντόνισαν οι Χρήστος Τριάντος, Αναπληρωτής καθηγητής Παθολογίας-Γαστρεντερολογίας, Ιατρικό Τμήμα Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Πατρών και Ιωάννης Ελευσινιώτης, Καθηγητής Παθολογίας και Ηπατολογίας Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ο οποίος ανέφερε ότι η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης του Ήπατος, της οποίας είναι πρόεδρος έχει προχωρήσει από τον Μάρτιο στην ανάπτυξη μια πρώτης βάσης καταγραφής του νεοπλάσματος σε πανελλήνιο επίπεδο, συλλέγοντας στοιχεία αρκετών εκατοντάδων ασθενών και νεότερα δεδομένα γύρω από τον ΗΚΚ.

Συνοψίζοντας τα συμπεράσματα της πολύ ενδιαφέρουσας ημερίδας ο Χρ. Τριάντος ανέφερε πως ο ηπατοκυτταρικός καρκίνος αποτελεί ένα νόσημα, που μπορούν να γίνουν πολλά πράγματα κυρίως στο πεδίο της πρόληψης και να θεραπευτεί έγκαιρα, εφόσον έχει γίνει η σωστή διάγνωση. «Πρέπει να στοχεύσουμε στον ρόλο της πρωτοβάθμιας περίθαλψης, πριν ο ασθενής δηλαδή φτάσει στα ηπατολογικά ιατρεία» τόνισε.

Στην αρχή της ημερίδας μια σύντομη εισαγωγή έγινε από τον Αντιπρόεδρο της Ι.Ε.Δ.Ε.Π Στέλιο Ασημακόπουλο, Αν. Καθηγητή Παθολογίας – Λοιμώξεων στο Ιατρικό Τμ. Πανεπιστημίου Πατρών Υπευθ. Μον. Ειδ. Λοιμώξεων Π.Γ.Ν.Π., ενώ χαιρετισμούς απηύθυναν ο Αντιπεριφερειάρχης ΠΕ Αχαΐας και αρμόδιος για θέματα δημόσιας υγείας Χαράλαμπος Μπονάνος, η πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Πατρών και Αντιπρόεδρος Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου Αννα Μαστοράκου, καθώς και οι πρόεδροι του Συλλόγου Ασθενών Ήπατος Ελλάδος «Προμηθέας» Γιώργος Καλαμίτσης και του Σωματείου Ηπατομεταμοσχευθέντων Ελλάδος ΗΠΑΡΧω Χριστίνα Θεοδωρίδου, επισημαίνοντας όλοι την αναγκαιότητα της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού γύρω από τον ηπατοκυτταρικό καρκίνο, την πρόληψη και την επιτήρηση της ηπατίτιδας στον πληθυσμό με στόχο την ταχύτερη αντιμετώπιση της συγκεκριμένης νόσου.
Η ημερίδα μεταδόθηκε ζωντανά μέσω διαδικτύου και παραμένει στα κανάλια του Ιδρύματος «Λήδας, Νανάς και Σπύρου Δούκα» (www.fodp.gr) και της Ι.Ε.Δ.Ε.Π. (www.iedep.gr) καθώς και της www.synedra.gr.